“در بیشتر ممالک متمدن دنیا وقتی یک هنرمند معروف فوت می کند دولت خانه و آثار باقی مانده او را خریداری می کند و آن را به صورت موزه در اختیار آیندگان قرار می دهد تا میراثی باشد برای نسل های بعدی.” پروانه بهار کتاب خاطرات خود را( نشر شهاب، تهران ۱۳۸۲) با این جملات آغاز کرده است و با تاسف می افزاید که پدرش ملک الشعرا بهار از چنین بختی برخوردار نبوده است. پدر او تنها نیست. ما خانه چند نویسنده و هنرمند و چهره برجسته فرهنگی خود را می شناسیم؟ چند نفر از آنها خانه شان به موزه

در مترو چشمانم را می بندم تا این مردم را کمتر ببینم. زیبایی شناسی انگلیسی را خوش ندارم. شاید انگلیسی هم نیست ولی اینجا مسلط است. دخترها شلخته لباس می پوشند. تنبان پسرها دارد از پایشان می افتد. موها به شکل بومیان آفریقایی آرایش شده هر تار آن به قطر یک شاخه نازک است. دامن کوتاه دخترها اصلا دلبری نمی کند سهل است که آدم از اینهمه بی سلیقگی در کوتاه پوشی که باید سکسی از کار درآید و نیامده حیران می ماند. امروز پس از دوسه روز بازگشت و تامل در تفاوتهای آسیای میانه و این جزیره سابقا کبیر

از سمرقند بازگشته ام. هنوز آفتابش تنم را گرم می کند در این لندن بی آفتاب. میان نوشتن هایم سخت فاصله افتاد اما از آن چاره نبود. یافتن حروف فارسی ناممکن بود گو اینکه زبان فارسی را همه جا می شنوی اما خط دیگر است. یادداشتهایم را قرار دارم برای دهباشی بفرستم. که خواسته بود. اینجا هم پاره هایی خواهم آورد. از دوشنبه که برمی گشتم باز به خجند رفتم. مهمان دوستی از مسچا بودم. که در نزدیکی خجند است. کنار سیحون مقدس ساعتی درنگ داشتیم. در رستورانی کنار آب. خاکستردان آوردند برای سیگار. دستمال خیس کاغذی در آن باعث

برای ناهار به رستوران تازه تاسیس میرنو New Mir می رویم که نامش هم به روسی معنا دارد و هم اشاره دارد به امیر تیمور قهرمان ملی ازبکها. شعبه اصلی اش در تاشکند است. در واقع از این رستوران های فست فود است ( نام اینجور جاها در تهران چیست نمی دانم). یعنی ساندویچ و پیتزا می فروشد و غذاهای سبک. به اضافه موسیقی غربی به عنوان موزیک متن. میر نو از روی مدل مک دونالد ساخته شده است. الا اینکه پیشخدمت دارد و غذا فقط پشت کانتر سرو نمی شود ( عجب فارسی نویسی ای شد!). پیشخدمت ها شلوارهای جنس

این فرم تازه را در صورت سیبستان دوست ندارم. اما داریوش می گوید با آن باید بسازم تا دوباره مرا به فرم قدیم برگرداند. فاصله ها بین سطرهای شعر درست نیست باید کمتر باشد. هنوز در سفرم. یادداشت هام انبوه شده است. نیز عکس هایم. نمی توانم هم هر روز در سیبستان بنویسم. یا عکسی آپلود کنم. پس با این هم می سازم. دوستی پای مدخل پیشین به من توصیه کرده مثل خودم بنویسم. اما چرا فکر کرده من مثل خودم نمی نویسم؟ باید شعری را که سال ۱۳۶۷ در اوج تنهایی اجباری و بمباران ها با نام فراسوی نیک و

ماه دزدیده زیر چادر شبعشق می بازدتن سپیدش به نقره می زندلبانش کبوداز آتشی سردچل گیس بافتهبر سرین اش می لغزدبه زیر ابر بارانیپنهان می شودتن سپیدش اما هنوزپیداستباد با هوس بر تن چادردست می کشدو سوت می زندزیر ستاره هاصدایی نیستمگر ترانه بوسه و بارانی که اینک خواهد بارید

طعم نان خالی بالای کوه! چه مزه ای دارد.  رسیده ایم به بلندترین نقطه کوهسار آقسای که بر فراز آن زیارتگاه حضرت داود قرار دارد. همراهانم نان سمرقندی آورده اند و آب. دست ایمان از پایین کوه تا اینجا ۱۳۵۰ زینه یا همان پله ساخته است. تا زائران آسان تر به زیارت روند. در هر گوشه و کنار راه کوهی زنی یامردی بساط کوچکی پهن کرده است و کارهای دستی می فروشد و تسبیح و مانند آن. کوهسار مثل همه کوهساران زیبا و سرسبز است و پر از روییدنی های بهاری. آن میانه راه اتاقی هم برپاست و اینجا مردی چای می

چه گرد و غباری با باد بهاری برمی خیزد. کجاست باران؟ این گرد و غبار چهره خسته و فقر زده حاشیه سمرقند را محزون تر می نمایاند. حاشیه ای که انگار از اصل شهر بزرگ تر باشد یا همه شهر را جز چند خیابان مرکزی اش در بر گرفته باشد. چشمانم دروغ می گویند یا شهر واقعا خلوت تر شده است؟ جمعیت به نحو قابل ملاحظه ای کمتر دیده می شود. گویا همه مهاجرت کرده باشند. من هیچ وقت در این فصل سال سمرقند نبوده ام. شاید فصل کار است. یا فصل دائمی مهاجرت برای کار. ب ازارها و مرکزهای

در راه لندن به تاشکند هواپیما پر است از مسافران هندی و عمدتا سیک. تقریبا همگی عازم هند اند و تاشکند فرودگاه ترانزیت آنهاست. مسافرانی هم از آسیای دور هستند که انگار با یک تور آمده باشند همه در قسمت جلوتر هواپیما جا داده شده اند اما غلبه با هندیان است. حتی غذا هم که می آورند برنج است با خورشت کاری! مهم نیست هندی هستی یا نه و دوست داری یا نه. دموکراسی است و اینجا حتما اکثریت آن را دوست دارد! در بخش روزنامه ها هم روزنامه ها یا ازبکی است یا هندی. یک نسخه از هر یک

چه کسی گفته است وبلاگ از آن جوانان است؟ هر که گفته است البته سخنی نغز آورده است! اما جوان کیست؟ من داریوش آشوری را جوان می دانم نه به سال البته که به اندیشه گری نوخواهانه اش و تکاپوی دائمی اش و خستگی ناپذیری اش. از همین نوخواهی و نوگرایی هم هست که او خیلی زودتر از همگنانش و همنسلانش با به عرصه عرصات اینترنت می گذارد. چه بختیار است ملکوت که خانه خود را به آشوری نو می کند و برکت می افزاید. خانه داریوش ملکوتی هم آباد که از نخست در پی شکارهای چرب پهلو بوده است.

بدون آنکه بخواهم یادداشتهای اخیرم همه سیاسی از کار در آمده است. خب چه می شود کرد. انسان حیوان سیاسی است. اما شاید هم به خاطر حوادث عجیب و تکان دهنده و دورانسازی است که حجم آنها گاه در یک دوره زمانی متراکم تر می شود. مثل همین روزها. بهانه این یادداشت مساله طرح جدید شارون است. برای شارون شاید عجیب نباشد که طرح های یکطرفه بدهد. یکطرفه به قاضی برود و راضی برگردد. اما گویا از آمریکا این انتظار نبوده که از طرح شارون حمایت کند. آخر به هر حال آمریکاست و باید پایبند به تعهدات جهانی باشد و

دوست شبه قاره شناس ما محمد در یادداشتی که ذیل مدخل قبلی نوشته تلویحا اشغال عراق را به نفع این کشور دانسته گرچه می گوید: “هیچکس موافق اشغال کشوری نیست.” او استدلال می کند که همه اشغال هند را از سوی بریتانیا محکوم می کنند بخصوص کشتارهای مختلف در مقاطع مختلف در این پهن-کشور را. اما می افزاید:”همین مزیتی شد برای هند تا در قرن قبلی و کنونی بزرگترین دمکراسی دنیا لقب گیرد.” پیداست که محمد امیدوار است که روزی عراق هم در اثر اشغال آمریکا به مقام مشابهی برسد اما آشکارا بگویم که من اصولا به چنین آینده ای

نظر محمد علی ابطحی در: وب نوشت به اعتقاد من، آمریکا بیش از هر زمانی، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نیاز دارد که اوضاع عراق متشنج باشد. زیرا بهترین دلیل برای بقاء آمریکا در عراق، همین تشنج هاست. بوش نیز نیاز دارد به افکار عمومی آمریکا اعلام کند، پروژه نیمه کاره ای در عراق هست که جز او نمی تواند این پروژه را تکمیل کند که اگر تکمیل نشود، منطقه خاورمیانه به آتش کشیده می شود و بیش از همه آمریکا آسیب می بیند. اگر این تحلیل من درست باشد رفتار مقتدی صدر در تشنج آفرینی در عراق و ایجاد

از خواب که بر می خیزم تلویزیون را روشن می کنم. روز عید پاک است. به نظرم می رسد به همین دلیل برنامه ها کمی از توجه به عراق کاسته اند تا عید مردم را خراب نکنند. گزارش لیز دوست در شبکه خبر ۲۴ ساعته بی بی سی به دلم می نشیند. از میدانی که سال گذشته مجسمه صدام با هلهله پایین کشیده شد گزارش می داد. می گفت سکوتی محض بر میدان حکمفرماست. هیچ کس رفتن دیکتاتور را جشن نگرفته است. مسجدی پشت سرش بود. می گفت همه مساجد برای مردم فلوجه و کربلا و نجف و دیگر شهرها

تصویرهای تلویزیونی بار دیگر یکطرفه شده اند. مدام صحبت از سرکوب شبه نظامیان در عراق است و صحبت از روحانی تندروی به نام مقتدی صدر که تلفظ اسمش هم دشوار است و نمی خواهد سر به قدرت اشغالگر بسپارد و هزاران نفر پیرو دارد. مدام صحبت از تلفات نیروهای آمریکایی و متحدان آن است. یک کلمه در باره تعداد مردمی که کشته می شوند گفته نمی شود یا اگر می شود میان خبرهای دیگر گم می شود. انگار تنها کسانی که وجود دارند و وجودشان ارزش دارد نیروهای اشغالگرند. چنین القا می شود که این ها مردم عراق نیستند مشتی

مدیر روابط نژادی بریتانیا خواستار کنار گذاشتن سیاست ایجاد جامعه چندفرهنگی شد که از اوایل دهه ۱۹۶۰ از سوی تمام دولت های این کشور تعقیب شده است. تره ور فیلیپ رئیس کمیسیون برابری نژادی گفت که تاریخ مصرف چندگانه گرایی فرهنگی گذشته است و دیگر مفید نیست. این سیاست اسباب تشویق جدازیستی بین جوامع نژادی و فرهنگی شده است. دیروز جوانان مسلمانی که در بریتانیا زاده و بالیده اند در لندن پرچم کشور را به آتش کشیدند. آقای فیلیپ گفت که اکنون نیازی حیاتی به ایجاد و اظهار یک مفهوم مرکزی برای “بریتانیایی بودن” احساس می شود. تره ور فیلیپ

من هم از شاگردان اندیشه شریعتی بوده ام. هم می دانم که دینی بودن دیگر مد نیست. ولی هنوز فکر می کنم شریعتی بهترین الگوی متفکر بومی در میان ما بود. دعوا اصلا بر سر دین یا اعتقاد دینی نیست. مساله آگاهی است. که همیشه معتبر است. و هر ایمان یا کفری ذیل آن قرار می گیرد. از زبان شریعتی می گویم: من از ایمان یا کفر و عدم ایمان صحبت نمی‌کنم، آن را کار ندارم. مسئله تحلیل علمی قضیه است، نه تبلیغ و تلقین. امروز ما به شناختن نیازمندیم، نه به اعتقاد و عدم اعتقاد — چه، غالباً معتقدیم

من علاقه کاتب کتابچه را به پیدا کردن اصل های عام در جهان و در سنت و تجدد و همچنین در فقه می فهمم و اگر با احتیاط علمی انجام شده باشد ارج می نهم. برای من بازخوانی تاریخ و فقه و شریعت از منظر تن به بیان و قلم او البته تازگی دارد و تامل برانگیز هم هست. اما گمان می کنم که در این کوشش پژوهشی و بسا فلسفی خود در یافتن اصلهای عام بیش از اندازه به نتیجه قبل از تحقیق علاقه مند است. او شیفته نکات تازه ای است که می خواند و می جوید و

برای خاکی که برایش دلتنگ ایم. برای مردمی که برایشان دلتنگ ایم. نوروز همیشه بوی وطن می دهد. این تصویر برگزیده من برای نوروز بود که برای دوستانم که ایمیلی از آنها داشتم فرستادم. برای دوستانی که اینجا سر می زنند هم همان را می گذارم. تا دل تنهایی تان تازه شود. از کارهای احسان شاهین صفت در ایرانیان. این هم شعر نوروزانه ای که مناسب حال ماست از شهزاده دوست تاجیک من که در سمرقندش آورده است: تمام نوروز را به انتهای شفاف دو ماهی طلا نگریستم و در جنگل سبز سبزه ها در پهنای یک طبق سفالین قدم

نمی توانم در مقابل کسانی و آثاری که راه های تازه می روند و می گشایند احساس احترام نکنم. نمی دانم چقدر خوب یا بد انجام شده ولی همین که کسی کوشیده است بر اساس دانش نو به ام الکتاب فرهنگ ما یعنی قرآن بنگرد برای من بسیار قابل احترام است. به گمان من هر نسلی باید سنت را به زبان خود و بنا به معارف زمان خود بازشناسی کند. در باره قرآن این کار دشوارتر هم هست که هم موانع و حجاب های علمی و اجتماعی برای نزدیک شدن به آن بیشتر است و هم سخت ترین بخش سنت

سعید حجاریان روزنامه شرق ۱در بیست و پنجم خرداد ماه ۱۳۶۰ امام خمینی طی سخنانی گفتند: «این در زمان آن بود که اینها فخر می کردند به وجود او. آن هم مسلم نبود.» (روزنامه کیهان، ۲۶ خرداد ۶۰، ص ۳) سخنان امام، گرچه در آن به صراحت نامی نیامده اما، ناظر به دکتر محمد مصدق رهبر نهضت ملی ایران بود. می دانیم که در این روز جبهه ملی ایران درباره تصویب لایحه قصاص در قوه قضائیه جمهوری اسلامی اعلام راهپیمایی کرده بود و امام که از این اقدام آنان رضایت نداشت همان روز طی سخنانی گفتند «جبهه ملی از امروز

نا امیدی ها و سرخوردگی های ما زیاد است. اما ما چاره ای نداریم جز آنکه در هر حال چراغ خرد را افروخته داریم. خواندن مطالب مهدی دوست کتابچه نویس ما گاه با تحسین و تاسف همراه است. تحسین قلم بی پروایش و تاسف از چشم پوشیدنش بر خرد آهسته ای که در مباحث چالش آمیزی که طرح می کند رعایتش از همه جا واجب تر است. مهدی به گفته یکی از دوستان آدمی است که سخت گرفتار مذهبی است که آموخته و زمانی به آن باور داشته است. این را نوشته هایش می گوید. اگر غیر از این بود

بعضی وقتها نمی توانم تنها در لینکدونی به یک خبر ارجاع دهم. فکر می کنم باید آن را بیاورم در بدنه وبلاگ تا حق مطلب و اهمیت آن گزارده شود. داشتم کتابچه را می خواندم و نظرات خوانندگان مطلب اخیر مهدی را در باره زن و جنسیت در اسلام. چه بحث های خوبی و چه نظرات جالبی. متوسط سطح بحث وبلاگی و وبسایتی بالا رفته است. فکر می کردم با اینکه با گروهی از خوانندگان او موافق هستم ولی باید جداگانه چیزی بنویسم. اما با گردشی در خوابگرد پس از آن و با دیدن لینک خبر زیر در آنجا و

نامرئی بودن قدرت است. تصور کنید که اگر نامرئی بودید چه ها می کردید کجاها می رفتید. هر کار که اراده می کردید انجام می شد. برای هر کار که می کردید خیالتان جمع بود که کسی گریبانتان را نمی گیرد. نامرئی که باشی قانون بی معنا ست. قانون برای آنها ست که نمی توانند نامرئی باشند. نامرئی بودن لذت عجیبی باید داشته باشد. شما چیزهایی را می بینید که هیچ کس نمی بیند یا در آرزوی دیدن آن است و کارهایی می کنید که اگر مرئی بودید از فکر دست زدن به آن قالب تهی می کردید. نامرئی بودن

نمایش که تمام شد از من پرسیدند که چرا تاجیکستان. چیزهایی گفتم که درست یادم نیست. باید چیزی از عشق گفته باشم و پیوند دیرین سرزمین های ایرانی و تاریخ مشترک از زرتشت خوارزم و آناهیتای جیحون تا میثره و تا سیاوشان پنجکنت و چه و چه ها. اما باید می گفتم آخر من حرف هایم را در فیلم زده ام. بخاطر همه آنچه که در فیلم دیدید.”آیتی بهتر از این می خواهید؟” آنهمه رنگ و نور و صداهای جادویی و صمیمیت و مردمی که نمی دانند چه گنجی هستند. گنج های روان در کوچه و کوچه باغ و سیبستان.

خبر رسید که داوران گزینش بهترین وبلاگ ها کار خود به انجام رسانده اند و در میان وبلاگ های خوب فارسی جایی هم برای حلقه ملکوت در نظر گرفته اند و صاحب ارض مجازی ملکوت را نواخته اند. چه بهتر از این! کاش فل سفه هم در حلقه ملکوت بود. خوابگرد هم و چند وبلاگ خوب دیگر هم.  البته هر انتخابی جهتی و هدفی دارد که در بیانیه داوران بازتاب می یابد و گرنه انتخاب شماری از وبلاگ ها به معنای بی اعتنایی به بی شمار وبلاگ های دیگری که انتخاب نشده اند نیست. من خود خواننده وبلاگ هایی هستم

ژاکلین(Jacqueline Roque) آخرین عشق پیکاسو بود. او ۲۷ ساله بود که با پیکاسوی ۷۲ ساله آشنا شد. و چنان منبع الهامی برای پیکاسو شد که محصول آن در ۲۰ سال آشنایی ۴۰۰ تابلو بود. یعنی تقریبا هر ماه دو تابلو. شنیدم از امروز نمایشگاهی در پاریس این تابلوهای عاشقانه را به نمایش گذاشته است. حیفم آمد از این خبر بگذرم. مگر هر چند سال از این جور اتفاقات می افتد؟

نوزده نفر صدف جمع کن در ساحل بریتانیا کشته شدند. آب بالا آمد و همه را برد. کور نبودند. شب بود. سرعت بالا آمدن آب زیاد بود. آنها می خواستند در فاصله جزر و مد هرچه بیشتر از عمق ساحل صدف جمع کنند. آنها چینی بودند. همگی پناهجو یا مقیمان غیرقانونی. می دانید چقدر برای این کار وحشتناک که از شب تا سپیده صبح در کنار دریا و در دل زمستان و در معرض بادهای استخوان ترکان انجام می دادند پول می گرفتند؟ کمتر از ساعتی یک پوند! و لابد حدس می زنید که خوراک صدف که معمولا در گرانترین

از ماهها پیش به فکر این روزها بودم که برای ۲۵ سالگی انقلاب کاری باید کرد. بیشتر دنبال فیلم بودم. یکی دو طرح در ایران و یک طرح در خارج داشتم ولی هیچ کدام به جایی که باید نرسید. مشغله ذهنی ام این ۲۵ سال بود. می خواستم آن را از طریق بررسی زندگی جوان های تا ۲۵ سال ایرانی باز گویم. سر دلبران را از حدیث دیگران بگویم. هنوز هم ایده هایم را رها نکرده ام. ولی هر وقت هم به اجرا درآمد دیگر به مناسبت ۲۵ سالگی انقلاب نخواهد بود. من حرف های خودم را شاید باید زمانی

این بنیاد میراث ایران (Iran Heritage Foundation )همیشه برنامه های سنگین و پرخرجی را طراحی و اجرا می کند اما امشب حتی با در نظر گرفتن برنامه های پیشین معرفی فرهنگ ایران به کوشش همین بنیاد واقعا یک شب استثنایی بود. موزه با عظمت آلبرت و ویکتوریا پذیرای دست کم ۵ هزار بازدید کننده بود که به بوی ایران و گذراندن ساعاتی با فرهنگ و موسیقی و رقص و سینمای ایران و دیدار با جمعی از چهره های سرشناس آن به موزه هجوم آورده بودند. حتی غذای ایرانی هم جای خود را داشت و صف طویل رستوران بسیاری را برای