هویت ملی و سکولاریسم غربی
آقای خاتمی در جریان سفر خود به آلمان، در کالج علمی آلمان واقع در برلین تحت عنوان سکولاریسم از دیدگاه ایران اسلامی سخنرانی مفصلی ایراد کرد و ضمن بررسی اوضاع جهان امروز تلاش برای ادامه گفت و گوی فرهنگی بویژه میان ادیان بزرگ را یک امر ضروری خواند و از دانشمندان جهان خواست تا در این زمینه کوشش های نوینی را آغاز کنند.
محمد خاتمی در سخنرانی خود به مسئله اخلاق در جامعه اشاره کرد و گفت این امر باید همواره زیر بنای اندیشه انسانی و امور اقتصاد و سیاست باشد.
وی همچنین به اهمیت ملیت و نقش اول آن در زندگی سده های اخیر در زندگی مردم اشاره کرد و چنین گفت: “در سه قرن اخیر و مخصوصا در دوره جدید، مردم در غرب خود را در وهله اول آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و یا هلندی می دانند و بعد کاتولیک و یا پروتستان. آنچه هویت شخص را معین می کند در اصل ملیت است. بعد سایر خصوصیات و اوصاف.”
آقای خاتمی افزود: “اما حوادث جدید توجه اهل نظر را به بخش مغفول هویت جلب کرده است. امروز توجه به دین و تاثیر سرنوشت ساز آن در تشکیل هویت و خود آگاهی جمعی مردم، امری غیر قابل چشم پوشی است.”
آقای خاتمی در ادامه سخنان خود به موضوع سکولاریسم پرداخت و گفت: “البته می توان برای سکولاریسم معنایی متعدد، عام و غیر تاریخی فرض کرد و آن معنا را به همه جا وهمه وقت تسری داد، ولی غیرتاریخی کردن امری که با تمام وجود تاریخی است، اشتباهی واضح است. زیرا این سخن به معنای نابود کردن موضع و تفکر است.”
او توضیح داد: “سکولاریسم، تجربه فرهنگ و تفکرغربی است. اصرار بر تسری سکولاریسم به نقاطی که فاقد زمینه های فکری پیدایش آن و فاقد علل سیاسی و اجتماعی سکولاریسم هستند، قبل از اینکه امری مطلوب و یا نا مطلوب باشد آشکارا غلط است.”
* این دو سه نکته اساسی را از خاتمی داشته باشید که در این گزارش آمده است تا بعد متن کامل حرفهای او را پیدا کنم. سخنانش بسیار قابل تامل است.