فقط اخلاق کافی نیست
ماجرا برای اولین بار نبود که اتفاق می افتاد. بازیگران این بار کتابلاگی، خوابگردی و هفتانی بودند. اما در گذشته هم موارد مشابه دیگری دیده بودیم (مثلا درخشانی و نیک آهنگی و روزآنلاینی) و بازهم خواهیم دید….
داستان روشن است: فعالیتی گروهی شکل می گیرد. کتابلاگی با جان و دل زحمت می کشد. از نقش خود و عملکرد شریک خوابگردش ناراضی می شود. و در پایان جدایی و افشاگری و بر ملا کردن رازها و تندخویی و شکست دسترنج کار جمعی. عکس العمل ما هم روشن است: "ای بابا ما ایرانیها نمی توانیم کار گروهی انجام بدیم. ای بابا چرا ما فقط فکر منافع خود هستیم. ای بابا چرا ما بداخلاقی می کنیم. ای بابا چرا روشنفکران ما نمی توانند با هم کار کنند" … اما آیا واقعا راه پیشگیری از چنین اتفاقاتی، توصیه و نصیحت و سفارش به اخلاق است؟
متاسفانه پاسخ منفی است. در نبود سه بستر اصلی یک حرکت جمعی، نمی توان از شرکای یک حرکت جمعی توقع حرکتی اخلاقی داشت. (همان طور که نمی شه در چهارراهی بدون چراغ قرمز از رانندگان توقع حرکتی اخلاقی داشت) … اما اون سه بستر تضمین کننده هر حرکتی جمعی کدامند؟
۱) سرمایه: اگر کتابلاگ عزیز قصه ما، به جز عشق معنوی به کار، سهمی از سرمایه ای با ارزش به نام هفتان داشت (مثلا ۲۰ درصد درآمد، یا ۳۰ درصد سهام)، شاید قبل از فرو کوفتن نام هفتان، که معتقدیم حضورش سرمایه ای برای وب سایتهای فارسی است، دوباره می اندیشید.
۲) بستر حقوقی: اگر کتابلاگ عزیز قصه ما، برگه ای هر چند کوچک در مورد حفظ اسرار شرکت و شراکت امضا کرده بود، امروز قبل از افشاگری اسرار کمی بیشتر تفکر می کرد. (بحث مطرح شدن برگه در دادگاهی قانونی نیست. حرکت و افشاگری بر خلاف برگه ای امضا شده، اعتبار شخص را برای فعالیتهای بعدی کمرنگ می کند)
۳) اعتماد: جهان مدرن بر اساس اعتماد شکل گرفته. تئوری Trust فوکویاما اگر از پایان تاریخ او مهمتر نباشد کم اهمیت تر نیست. هفتان آخرین فعالیت کتابلاگ و خوابگرد قصه ما نیست. تمامی بازیگران این قصه ها تا سالهای سال به سرمایه ای مهم به نام اعتماد نیاز دارند و تک تک حرکتهای اونها (افشاگری و تورم آمار و بحث و جدل) در کارنامه اعتماد اونها ذخیره خواهد شد.
…
انسان مدرن انسانی اخلاقی است. اما شبکه به هم پیچیده ای از سرمایه، قانون و اعتماد، به مانند چراغ راهنمایی، تضمین کننده حرکات اخلاقی انسان مدرن است. در هر شراکت و سایت و قصه ای که درگیر هستید، همین امروز سهم سرمایه ای و قولهای حقوقی خودتون را مشخص کنید. در غیر این صورت فردا کتابلاگ و خوابگرد قصه ها خواهید بود …
برگرفته از: وبلاگ سلمان